طراحی ایده؛ تبلور میان‌رشتگی
محمدرضا کتابی؛ طراح و عضو شورای راهبردی طراحان ایده
یادداشتی که در ادامه می‌آید خلاصه‌ای‌ست از مقدمه‌ی مجموعه‌ی «انسان به‌مثابه‌ی طراح» که به ابعاد مختلف وجودی و ویژگی‌های یک طراح می‌پردازد. این مجموعه هم‌اکنون در حال تألیف و گردآوری‌ست و پس از انتشار تدریجی، بخش‌هایی از آن در این مجله‌‌ی تخصصی، به شکل مجزا به چاپ خواهد رسید.
در دنیای امروز، بحث مهارت‌ها و تخصص‌های میانرشتهای[۱] گستره‌ی پهناوری پیدا کرده و مباحث علمی و اجرایی علوم و فنون مختلف، آنچنان به شکل پیچیده‌ای در هم تنیده‌اند که دیگر به سختی می‌توان رشته‌ای خالص و مجزا از سایر رشته‌ها پیدا کرد. حتی فلسفه هم که ظاهراً باید از بیرون به شکل ایزوله به ذات و ماهیت مقولات بپردازد با به‌وجود آمدن «فلسفه‌های مضاف» از این قاعده مستثنی نشده است.
اصطلاح میانرشتهای به حوزه‌های نوینی در دانش اشاره دارد که بیش از یک زمینه‌ی محض دانشی را مورد مطالعه قرار می‌دهد. دیدگاه میانرشتهای فرصت عبور از مرزهای پوسیده و سنتی رشته‌های گوناگون دانش را با هدف رسیدن به نتیجه‌ای مطلوب در یک پدیده‌ی جدید فراهم می‌سازد. به‌عبارت دیگر؛ یک حوزه‌ی میانرشتهای، عبارت است از «تلفیق دانش، روش و تجارب دو یا چند حوزه‌ی علمی و تخصصی برای شناخت و حل یک مسئله‌ی پیچیده یا معضله‌ی اجتماعی چندوجهی». در یک فعالیت علمی میانرشتهای، متخصصان دو یا چند رشته و تخصص علمی، در ارتباط با شناخت، حل و یا تحلیل یک پدیده، موضوع یا مسئله‌ی معمولاً پیچیده و واقعی با یکدیگر تعامل و همکاری علمی می‌کنند؛ بنابراین، فعالیت میانرشتهای زمانی معنا پیدا می‌کند که شناخت و فهم علمی و دقیق پدیده یا مسئله‌ای پیچیده یا ناشناخته‌ای هدف باشد که از ظرفیت و دانش یک رشته یا تخصص خارج است.[۲]
- ادامه‌ی این جستار را در شماره‌ی دوم طراحان ایده بخوانید؛ برای تهیه‌ی این نسخه به قسمت خرید آنلاین مجله مراجعه کنید…
- نسخه‌ی الکترونیکی آن را می‌توانید از طاقچه، فیدیبو و جار تهیه کنید…
پانوشت؛
- [۱] Interdisciplinary
- [۲] خورسندی طاسکوه، علی (۱۳۸۸). «تنوع گونه‌شناختی در آموزش و پژوهش میانرشتهای». فصلنامه‌ی مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی، شماره ۴، صص ۸۳–۵۷.
